Mali Nemo Pančevo, 2024.

20 cm, 217 str.

meki povez, ćirilica

ISBN: 9788679721594

Rukopis knjige „Svi srpski vladari“ sa zadovoljstvom sam pročitao. Tema rukopisa su svi naši vladari od prvih pomena našeg pisanog i državotvornog prisustva na prostoru Balkana pa do sredine 20. veka, do kada je trajala naša monarhija, započeta kao kneževina, velika županija, arhontija, potom kraljevina, carevina, despotija, pa ponovo u novom veku kneževina i kraljevina.\ Knjiga me je lično veoma podsetila na jedan detalj iz oplenačke crkve Sv. Đorđa, gde je u južnoj apsidi data svojevrsna procesija srpskih vladara (u mozaiku) oko Karađorđevog sarkofaga, naših srednjovekovnih kneževa, kraljeva, careva i despota sa maketama svojih zadužbina u rukama, preuzeta iz preko šezdeset naših crkava i manastira od Fruške gore na severu do Hilandara na jugu. Karađorđe je svojim delom , Prvim srpskim ustankom (1804-1813), obnovio srpsku državnost posle više vekova robovanja pod Osmanskim carstvom (1459-1804) i njemu, prema ideji i kompoziciji procesije, sledi počasno mesto i naklon svih srednjovekovnih vladara, kao čoveku koji obnavlja i produžava njihovo delo, međunarodno potvrđeno 1812. godine mirom u Bukureštu između Rusije i Turske. Po tom miru, Srbiji pripada autonomna državnost u granicama Karađorđeve Srbije (Beogradski pašaluk i šest nahija južno i istočno od pašaluka) a Rusija će biti zaštitnik i garantna sila da Turska, kao suvereni dvor, to ne ispoštuje. Kao što je poznato, dok je Rusija ratovala protiv Napoleona, Turska je zauzela Srbiju (1813), ali je potom, znajući za Bukureški mir, Miloš Obrenović, vojvoda iz Prvog ustanka, podigao Drugi srpski ustanak (1815) i do 1830. godine, ratom i diplomatskim sredstvima, uz pomoć Rusije, proglasio Kneževinu Srbiju (1830) i vratio joj šest nahija iz Karađorđevog veremena (1833). Na srpskom prestolu od tada do 1945. godine, smenjivali su se vladari iz dve dinastije, Karađorđevići i Obrenovići, potomci Karađorđa i Miloša Obrenovića. Oni su 1912. godine vratili unutar granica Srbije - Staru (srednjovekovnu) Srbiju a 1918. godine stvorili su državu granicama veću i od Dušanovog carstva, Jugoslaviju, pobedivši pritom dva carstva, Osmansko i Habzburško. Političari koji su došli iz Habzburškog carstva (Austrougarske), 1945. godine ukinuli su monarhiju i Srbiju vratili u granice iz 1878. godine (Berlinski kongres), poništavajući jednim potezom pera i balkanske ratove (1912) i Prvi svetski rat (1918), a srpske političare i vladare proglašavajući za „narodne izdajnike“ i „ratne zločince“, oduzimajući im svu imovinu i stavljajući im trajnu zabranu na povratak u zemlju.\ (Iz recenizije dr Nebojše Jovanovića)